“Hoort u mij?” – als het om gehoortesten gaat, is dat vaak letterlijk de vraag. Pieptonen, knopjes, herhaalde instructies: voor veel mensen werkt het prima, maar voor jonge kinderen of ouderen met geheugenproblemen? Niet ideaal. “Gelukkig kan het anders,” zegt Britt Suijkerbuijk, projectleider bij het Care Innovation Center in West-Brabant. “We hebben nu een project waarbij een gehoortest wordt afgenomen op basis van een EEG; hersengolven. De gebruiker hoeft niets te doen, alleen een filmpje te kijken.”
De zorg verandert. Steeds meer technologieën vinden hun weg naar de praktijk – niet als vervanging van mensen, maar als slimme hulpmiddelen die het verschil maken. “CrossCare 2.0, een project van Interreg Nederland-Vlaanderen en onderdeel van een grensoverschrijdend programma tussen Nederland en Vlaanderen, stimuleert precies dat soort innovaties.” Eén van die innovaties is een geavanceerde gehoortest waarbij hersenactiviteit wordt gemeten om te bepalen of iemand spraak goed verstaat. Geen gestandaardiseerde woordjes meer, maar verhalen. Geen knopjes, maar hersengolven. En vooral: geen stress voor mensen die niet goed kunnen meewerken aan traditionele tests. “Welkom in de wereld van hersengolven, spraakverstaan en een hele nieuwe benadering van gehoorzorg.”
Hersengolven als gehoortest
De technologie komt uit België, ontwikkeld aan de KU Leuven door de onderzoeksgroep ExpORL. Daaruit ontstond Brainphonics, een spin-offbedrijf met een missie: de gehoorzorg objectiever en toegankelijker maken. “Normaal krijg je bij een gehoortest een bepaalde toon te horen en moet je aangeven of je iets gehoord hebt of niet. Maar deze test werkt volledig anders. Je zet een muts met EEG-sensoren op en kijkt gewoon naar een filmpje. Ondertussen registreert de software je hersenreacties. Die laten zien of je de spraak echt hebt verstaan.”
Die methode blijkt ideaal voor doelgroepen die moeite hebben met standaardtests. Kinderen bijvoorbeeld. In België wordt de test al toegepast bij jonge kinderen. Binnen CrossCare willen we samen met Brainphonics de mogelijkheden voor de Nederlandse gehoorzorg verder verkennen en gebruikersfeedback ophalen van gezonde ouderen.
Waarom CrossCare?
CrossCare 2.0 ondersteunt zorginnovaties die het verschil kunnen maken in de praktijk. Bedrijven of zorgorganisaties kunnen een voorstel indienen, en als het geselecteerd wordt, krijgen ze hulp bij het testen, verbeteren en implementeren van hun innovatie. Daarbij spelen zogenoemde zorgproeftuinen een sleutelrol.
“Wij zijn één van die proeftuinen,” zegt Britt. In dit geval betekent dat: hoe kan deze gehoortest werken binnen de Nederlandse zorgstructuur? “Welke oplossingen en toepassingen worden er getest? Wat zijn de verschillen in vergeleken met Vlaanderen? En hoe kijken zorgverleners én gebruikers aan tegen deze oplossingen en toepassingen in de praktijk?”
De eerste stap: expertinterviews
“We zijn begonnen met het opzetten van expertinterviews. We spreken met audiciens, huisartsen, ziekenhuisspecialisten, zorgverzekeraars en patiëntenverenigingen.”
Het doel: inzicht krijgen in het Nederlandse zorgpad rond gehoorproblemen. “Hoe komt iemand nu bij een hoortest terecht? Wie verwijst door? Hoe wordt het bekostigd? We willen het hele traject van de patiënt – én de financiering – goed begrijpen.” Op basis van die gesprekken worden er zorgpaden uitgewerkt: klinisch (via ziekenhuis of specialist) en niet-klinisch (via audicien of hoorwinkel). “Die informatie verzamelen we samen met Brainphonics, zodat zij ook direct kunnen doorvragen op relevante onderwerpen en hun innovatie beter kunnen afstemmen op hoe het hier werkt.”
De praktijk: wat vindt de gebruiker?
Na de zomer volgt het praktijkgedeelte. Een demo-sessie waarbij gezonde ouderen de test uitproberen. Niet om medische resultaten te verzamelen, maar om te ontdekken hoe de doelgroep het ervaart. “We willen weten hoe mensen het beleven. Is het comfortabel om de muts te dragen? Is de test mentaal belastend? Snappen mensen wat er gebeurt? En vinden ze het prettig, of juist ongemakkelijk?” Die gebruikersfeedback is onmisbaar. “Als de test niet goed voelt, gaat niemand deze gebruiken. Daarom verzamelen we nu al die reacties: wat werkt, wat kan beter? Dat kan Brainphonics straks meenemen in de doorontwikkeling.”
Verder kijken: naar dementie en daarbuiten
Hoewel het project zich in de eerste fase richt op gezonde ouderen, ligt de grootste impact waarschijnlijk bij andere doelgroepen. Brainphonics richt zich nu al op jonge kinderen, en wil de test in de toekomst ook toepassen bij mensen met dementie. Beide groepen vallen binnen de kwetsbare doelgroepen waarvoor objectieve gehoormetingen van grote waarde zijn. “Een standaard hoortest lukt vaak niet meer,” zegt Britt, “terwijl goed kunnen verstaan essentieel is om contact te houden – juist voor mensen die al kwetsbaar zijn.”
Geen toekomstmuziek, maar realiteit
Deze technologie is geen verre droom meer, maar een state-of-the-art oplossing die nu al wordt getest in de praktijk. Dankzij het CrossCare-programma krijgen bedrijven als Brainphonics de kans om te groeien – én om hun innovatie écht aan te laten sluiten op de zorg. Britt: “Bij het Care Innovation Center brengen we alle betrokkenen samen: wetenschap, technologie, zorgprofessionals én gebruikers. Alleen op die manier ontstaat er een oplossing die écht duurzaam werkt.”
Nog meer weten en lezen over deze zorginnovatie:
www.brainphonics.com
Schrijf je in